Əşyaların səsi- II hissə

Yaddaşımın tarixi enliyarpaqlı meşələrdən birində başlayır. Səmaya uzanan hündür ağacın bir parçasıyam. Bəmbəyaz üzüm ilə mətbəə dedikləri yerə gələndə içəridəki qarışıqlıq mənə ağac gövdələrinin, budaqlarının sarmaşıqlarla bir-birinə girdiyi , indi yerində xarabalığı xatırladan nəhəng boşluğun qaldığı meşəni xatırlatdı. Bu qarışıq mənzərədən bəyaz üzüm rəng almasa da nazik bədənimdə nələrinsə yer dəyişdiyini, içimdəki zəlzələdən hər şeyin alt-üst olduğunu duyub üst-üstə yığıldığımız dostlarımı bir az da möhkəm qucaqladım. Məni kəsib bədənimi onlarla hissəyə ayıranda, qoxusundan diksindiyim mürəkkəblə üzərimə hərflər vurub, heç sevmədiyim yapışqanla yad səhifələrə yapışdıranda başqa naməlum bir həyata başladığımı bilmişdim. Ancaq bütün bunlar baş verərəkən bir anda yaddaşımı itirdiyimi düşünüb dəhşətə gələcəkdim ki, əslində yaddaşımın itmədiyini, ancaq başqa səhifələr ilə qarışıb bütün olduğunu anlayıb rahat nəfəs aldım.

Qəzetə çevriləndən sonra içimdə şiddətli bir yalan danışmaq ehtirası yarandı. Sonradan bunun qəzetlərə xas duyğu olduğunu bilib təəccüblənəcəkdim. Ancaq onu da deyim ki, bu dünyada bizdən çox yalan danışanını tapmaq mümkün deyil. Bizə səmimiyyətlə, qürürla inanan insanların olduğunu biləndə az qaldım nazik bədənimi yırtıb parça-parça olum. Bunu deyərkən yalan danışdığımı hiss etmiş kimisiniz. Əslində insanların bizim yalanlarımıza inanmasını, heç olmayan nağıllara baş qoşmasını, dünyanın harasındasa baş verməyən, zəlzələdən, daşqından üzüntüyə qapılmasını sevir, hərflərin arxasından oxucuların üzündəki ifadələrə bic-bic gülürəm.

Özümü  köşkdə  - səliqə ilə düzülən qəztlərin arasında tapanda “5:25” adlı qəzetin “Yaddaşını itirən şair itgin düşdü” başlıqlı məqaləsi ifadəsiz üzümün yerini çoxdan tutmuşdu. Üzüməki ögey, qurmaca yazılardan bir anda başqa birisi olduğumu düşünüb qorxdumsa da, təəssüf ki, artıq başqa birisi olmuşdum. Qəzet olmağın yaşlı adamların məni alıb qatlamağından, sarmısaq qoxusu verən nəfəsləri ilə üzərimdəki yazıları yavaş-yavaş oxumalarından, uşaqların əl atıb bədənimi incitmələrindən necə çətin bir şey olduğunu bildiyinizi güman edirəm. Ancaq icazə verin onu da deyim ki, nazik bədənimin iti ucunda saxladığım yaddaşımla üzümə vuran günəşdən birdən-birə böyüyəcəyim, budaqlanıb kök salacağım ehtimalını unuda bilmədim Sonradan köşklərə saat 5:25 də paylandığını ve buna görə adının da 5:25 olduğunu bildiyim qəzetin başqa səhifəsində ağac rəsmi görəndə nə hiss keçirmişdimsə, gövdəmdə onlarla yarpağın eyni anda böyüdüyünü hiss edərkən  də eyni hisləri keçirmişdim. Mənmi bu hərflərə həbs olunmuşdum, yoxsa bu hərflərmi məndə türmə həyatı yaşayırdı bilmirəm. Xəstə adamın bədənindəki yara izlərini yoxlaması kimi mən də üzərimdəki yazıları başa düşmək üçün əlimdən gələni etdim. Gündüz Araz adlı müəllifin yazdığı məqalə əvvəl yaddaşını itirən, sonra özü itgin düşən məşhur şair haqqında idi. Yaddaşını itirən şairin əvvəlki adam olmaması, naməlum keçmişdə itgin düşməsi ilə yoxa çıxması arasında hansı əlaqənin ola biləcəyindən uzun-uzadı bəhs edən məqaləni orta yaşlı kişinin məni alıb  dar çantasına dürtməyi, ardınca işıqlı kafelərdən birində yediyi keks diliminin parçalarını üzərimə tökə-tökə oxumasıyla bildim. Ancaq bir anda hələ yeni-yeni alışdığım həyatın bitdiyini  soyuqqanlıqla duyub özümü başqa bir hekayəyə hazır hiss eləmək üçün bacardığım qədər çalışırdım. Alınmadı. Həmin adam məni masanın üzərində qoyub uzaqlaşanda özümü itgin düşən həmin şair kimi hiss elədim.

Qəzetlərə inan adam haqqında hekayəni bildiyinizi, güman edirəm. Hekayənin qəhramanı qəzetlərdə boş səhifə qalmasın deyə uydurulan, ucuz fantaziya məhsulu olan xəbərlərin hamısını maraqla oxuyur, düşünür, qorxularını, ümidlərini, həyacanlarını qəzetdəki xəbərlərə görə uyğunlaşdırır. İsti  bazarertəsi günündə oxuduğu qroskop səhifəsində şir bürcündən olan oxucuların başlarına gələcək ağır hadisəyə hazır olmaları deyilirdi. Hekayənin qəhramanı öncə oxuduğu xəbəri yenidən oxuyub ardınca özünün də Şir bürcündən olduğunu xatırladı. Qəzeti qatlayıb kənara qoydu. Başına gələcək hadisənin necə bir şey olacağını düşünə-düşünə bütün gün evdə oturdu. Başına heç nə gəlmədi. Əfsanəvi qəhramanımız  ilk öncə bürcündən, sonra isə özündən şübhələnməyə başladı. Qəzetdə yazılan bədbəxt hadisənin baş verəcəyi qorxusu ilə bir neçə həftəsini keçirən adam sonda baş verməsinə əmin olduğu hadisəni gözləməkdən bezib tezliklə baş verməsini və yuxusuz gecələrinin bitməsini  arzulayırdı. Ətrafdan heç bir təhlükə gəlmədiyini görən adam ambulans çağırıb evdəki dəm qazını açır. Otağın ortasında dəm qazından zəhərlənmiş və hərəkətsiz formada uzanmış halda qalan adamı gecikən həkimlər xilas edə bilmirlər.

Bir parçası olduğum heykayənin qəhramanı yəni həmin şairi gördümmü yoxsa dolmuş zibil qabının üzərində iyrənc qoxudan görmüş kimi mi oldum, bilmrəm. Yaşıl paltonun içindəki xırda bədən üzümə dikiləndə karıxdımsa məni bağışlasın. O yorğun baxışların üzümdə gəzməsiylə bir anlıq əzik sifətimdən utandığımı hiss eləmişdim. Yaxınlaşıb məni aldı. Yaxşı ki, əllərinin sabun qoxusundan huşumu itirməyib üzərimdəki hərfləri bir-birinə qoşub məni oxumasına qulaq asa bildim. Ardınca özünü güzgüdə ilk dəfə görən uşaqlar kimi heyrətlə birdə oxudu. Üzərimdə yenə həmin palto ilə şəklini görüb yaddaşından bir parça tapdığını, ancaq narahat olmuş kimi tez məni qatlayıb geniş cibinə türtməyi nə qədər xətrimə dəydisə də  üfünət iyi verən zibil qutusundan xilas elədiyinə görə sağ olumu ona çatdırmağınızı xahiş edirəm. Heç tanımadığım küçələrdən keçdi. Rəngli divarları, gölməçə yığılmış asvalt çuxurlarını, qədim heykəlləri, hündür binaları, digər səhifədə şəklini gördüyüm ağacın eynisinin, küçə fənərlərinin, ağzını açıb quyruğunu sürüyə-sürüyən hürən iti sürüsünü, kədərli adamları nəhayət dərin və uzun piyada keçidini keçib köhnə məhlələrdən birinə girdi. Əllərini cibinə salıb məni necə sıxmışdısa barmaqlarının soyuğundanmı, yoxsa qorxudanmı titrəmək istəyirdim. Üzümüzə açılan tək otağın kədərini indi də xatırlayıram. Yerdə xaotik düzülən kitablar, ətrafa səpələnmiş paltarlar, yarımçıq stəkanda soyuya-soyuya gözləyən çay, xırda pəncərə önündə yığılan boş çaxır şüşələri, yenə yerdə ümidsizcə duran qadın corabı, masanın üzərində yarım səhifəlik mətn. Ətrafdakı detallara dalmışkən şəffaf sifətimdəki üzün mənasına daha da yaxınlaşdığımı, stəkanın içindəki yarımçıq mayeyəyə qarışdığını yoxsa, dağınıq çarpayının  üzərində quş tükündən hazırlanan yastığın içindəmi olduğunu ciddi cəhdlə aydınlaşdırmağa çalışdım. Əşyaların mənasını duyaraq, həm də öz mənamı tapacağıma o qədər əmin idim ki, birdən birə bütün əşyaların danışdığını düşünüb tək olmadığımı hiss elədim.

Məni yatağın üzərinə atıb mətbəxtə keçəndə birdən-birə pəncərənin arxasında axıb gedən zamanın, istifadə olunmaqdan rəngi solmuş həyatın və yağış döyən asvaltın varlığını əzilmiş vərəqimə köçürmək istədim. Hardasa uzaqda, kif qoxusu gələn, divarlarına qəzet, kitab, jurnal vərəqləri yapışdırılan evlərdən birində üzərimdə itgin düşdüyü yazılan adam kimi başqa birisinin yaşadığını düşüb, qorxdum. Nəfəsimi içimə çəkib mətbəxtəki addım səslərini dinlədim. Onu yenidən görəndə həyat davam edirdi.

Qayçı ilə hissələrə bölünəndə keçdirdiyim ağrını bir heç vaxt keçirməyəcəkdim. Qışqırmaq istədim. Ciyərlərim elə dolmuşdu ki, səsim çıxmadı. Gözlərimdən gilə-gilə axan yaş içimə doldu. Sağlam hissəmi divardakı digər səhifələrin arasına yapışdırdı. İndi başıma gələnləri başqalarının da yaşadığını düşünməyim ağrımı azaltmadı, əksinə divarı örtən səhifələrin solğun hərflərini, rəngi dəyişmiş üzlərini gördüyüm zaman daha da pis oldum.

Məni divardan asılı qoyub getdikdən sonra masanın üzərində nazik bədənimin digər parçalarına baxa-baxa hekayənin bir parçası olmaqdan utandım. Və bir dəfəlik susdum.